Za nami IX Rekolekcje liturgiczne pod hasłem
„Liturgia – spotkanie Zmartwychwstałego na drodze życia”

 

 

autorka: Justyna Jagódka

Liturgia oddaje chwałę Bogu, bo w niej możemy tu, na ziemi, widzieć Boga i ożywiać się Jego Paschą. Spotkać Zmartwychwstałego. We wspaniałą wędrówkę w głąb znaczenia liturgii, ku odkrywaniu piękna i prawdy chrześcijańskiej celebracji, zostali zabrani uczestnicy IX Rekolekcji liturgicznych, które odbyły się w dniach 13–15 września w Arcybiskupim Wyższym Seminarium Duchownym w Szczecinie. Prowadził je ks. Andrzej Krzystek.

Na tym duchowym szlaku naszą gwiazdą przewodnią były Eucharystia i liturgia godzin, które same w sobie – celebrowane w poszanowaniu znaków i symboli nierozerwalnie z nimi związanych – stanowią najdoskonalszą katechezę o paschalnej tajemnicy naszego odkupienia. W jej rozumieniu przyszły nam z pomocą konferencje głoszone przez ks. kan. dr. Andrzeja Krzystka, ceremoniarza pontyfikalnego archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej, w których usłyszeliśmy o sposobach i formach żywej obecności oraz działania Jezusa Chrystusa w liturgii Kościoła. Istotnym tematem wspomnianych katechez była inicjatywa Boga, która zawsze wyprzedza nasz akt kultu: wielbimy naszego Pana, ponieważ to On pierwszy do nas wyszedł, aby nas uświęcić. Echo uprzedzającego działania Bożego wybrzmiało również w konferencji o kapłaństwie Chrystusa, w której rekolekcjonista podkreślał, że w sensie ścisłym Jezus jest jedynym kapłanem Nowego Przymierza i jedynym pośrednikiem, a kapłaństwo sakramentalne (jak również kapłaństwo powszechne wszystkich ochrzczonych) stanowi uczestnictwo w Jego jedynym kapłaństwie.

Przestrzeń celebrowanej liturgii jako katecheza mistagogiczna

Rekolekcyjne szlaki duchowej wędrówki wyprowadziły nas również poza mury seminarium duchownego, do kościoła pw. św. Jana Pawła II na Warszewie, w którym mogliśmy doświadczyć, że sama przestrzeń celebrowanej liturgii może być wspaniałą katechezą mistagogiczną. Zostaliśmy w nią wprowadzeni przez naszego rekolekcjonistę – pomysłodawcę architektury i wystroju tej świątyni.

Wiele elementów, jak chociażby trzynawowy układ czy medaliony z wizerunkami papieży na ścianie, czerpie swą inspirację z wystroju bazylik rzymskich, co przypomina o jedności całego Kościoła. Nie brakuje również odniesień do kultu Starego Przymierza, z którego wyrasta liturgia chrześcijańska: prezbiterium ma te same wymiary co Święte Świętych; tabernakulum, na które nakładana jest stuła – znak arcykapłańskiej godności Chrystusa – znajduje się pod marmurowym baldachimem niczym Arka Przymierza pod namiotem; po prawej stronie prezbiterium natomiast znajdziemy wyeksponowane lekcjonarze, co jest nawiązaniem do zwojów Starego Testamentu trzymanych w centralnym miejscu synagogi. Na chrześcijańskie korzenie ziem Pomorza Zachodniego wskazują natomiast wizerunki św. Ottona i pierwszego biskupa diecezji pomorskiej Wojciecha oraz kopie dokumentów ustanawiających diecezję na naszych ziemiach.

 

Oktagonalna bryła kościoła mówi nam o doskonałości Boga i jednocześnie przypomina o nadejściu ósmego dnia – dnia powtórnego przyjścia Pana, którego oczekujemy. O tym oczekiwaniu mówią również dwa malowidła znajdujące się za tabernakulum: pierwsze przedstawia Chrystusa Pantokratora w otoczeniu świętych apostołów Piotra i Pawła; drugie, pod nim – pusty tron mesjański, nad którym znajdują się ewangeliarz i krzyż, ponieważ Pan nie zostawił nas samych, lecz na czas ziemskiej wędrówki daje nam znaki swej obecności. Do pustego tronu zmierza dwanaście baranków wychodzących z miast mesjańskich – Betlejem i Jerozolimy; są one symbolem dwunastu pokoleń Izraela, dwunastu apostołów Baranka oraz nowego Ludu Bożego, który zmierza na spotkanie z Panem w Jego wiecznym królestwie (zob. Ap 21, 12.14).

 

Od drzwi kościoła, na których zostały wyrzeźbione sceny z pobytu Jana Pawła II w Szczecinie, biegnie przez środek symboliczna linia, ukazująca najistotniejsze rzeczywistości w życiu chrześcijańskim. Tuż po wejściu do kościoła oczom wiernych ukazuje się przepiękna, duża kropielnica, pełniąca jednocześnie funkcję chrzcielnicy, która przypomina o początkach życia w Bogu – narodzeniu z wody i Ducha poprzez zanurzenie chrzcielne (zob. J 3, 5). Po prawej i lewej stronie chrzcielnicy-kropielnicy zostały ustawione konfesjonały, które wskazują na inne obmycie oczyszczające – we łzach pokuty. Za nią natomiast, wzdłuż wspomnianej symbolicznej środkowej linii, znajdujemy otwarty na perykopie dnia ewangeliarz, obok którego stoi zapalona świeca – symbol Chrystusa, Światłości świata, który przez swoje słowo oświeca drogi naszego życia.

 

Następnie wzrok wiernych kieruje się ku krzyżowi – zakończenia jego belek, przypominające liście, wskazują, że krzyż dla chrześcijan jest drzewem życia. Z figury Ukrzyżowanego, którego oblicze jest pełne łagodności i pokoju, możemy wyczytać, że nikt Mu nie odbiera życia, ale że On sam z siebie oddaje je za nas, przyjmując wolę Ojca (zob. J 10, 18). Umieszczenie krzyża centralnie nad ołtarzem jest dla wiernych znakiem, że podczas Mszy Świętej uobecnia się ofiara paschalna naszego Zbawiciela. Na ofiarniczy charakter liturgii eucharystycznej wskazuje również wyrzeźbiony w ołtarzu Baranek Paschalny. Został on wykonany z białego marmuru z greckiej wyspy Thassos – wybór tego niezwykle szlachetnego materiału przywodzi na myśl słowa ks. Ireneusza Pawlaka, jednego z najważniejszych twórców muzyki liturgicznej w Polsce: „Miłość nie pyta o minimum, ale o to, co najlepszego i najpiękniejszego może dać Umiłowanemu”. Za ołtarzem, wzdłuż symbolicznej środkowej linii, znajduje się ambona, z której jest wygłaszana Ewangelia (pozostałe czytania mszalne, psalmy, modlitwa wiernych, ogłoszenia i komentarze są odczytywane lub śpiewane z dwóch lektoriów, znajdujących się po prawej i lewej stronie ołtarza).

 

Na bocznych ścianach kościoła znajdują się przepiękne ikonograficzne malowidła, przedstawiające sceny z życia św. Piotra: po lewej stronie – w czasie nauczania i Paschy Pana Jezusa (co ciekawe, w kościele jest w użytku identyczny kielich mszalny jak w malowidle przedstawiającym ostatnią wieczerzę), a po prawej – po Jego zmartwychwstaniu. Centralnym punktem łączącym oba okresy życia pierwszego wśród apostołów jest wspomniane już malowidło przedstawiające Chrystusa Pantokratora w otoczeniu Świętych Piotra i Pawła. Pod malowidłami znajduje się cytat: „Tu es Petrus, et super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam; et portae inferi non praevalebunt adversum eam” [Ty jesteś Piotr (czyli Opoka), i na tej opoce zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą] (Mt 16, 18).

 

Rekolekcyjną katechezę mistagogiczną we wnętrzu tego niezwykłego kościoła dopełniały również inne elementy: przepiękna droga krzyżowa, wykonana przez tego samego ikonopisarza co malowidła ze scenami z życia św. Piotra, ręcznie malowany paschał z wosku pszczelego, krzyż ołtarzowy wysadzany szlachetnymi kamieniami, wzorowany na tych starożytnych, ikona Matki Bożej, obraz Jezusa Miłosiernego, figura patrona kościoła, św. Jana Pawła II, wspaniałe organy piszczałkowe, przepiękne szaty i naczynia liturgiczne, rozpalone za tabernakulum kadzidło oraz przepięknie pachnący olejek nardowy.

 

Jak powiedział nasz rekolekcjonista, tutaj nic nie jest przypadkowe, wszystko czerpie z głębokiego rozumienia liturgii chrześcijańskiej, lektury jej symboli, dlatego wszyscy czują się tu dobrze – czują się jak w domu, przygarnięci do łona Trójcy Przenajświętszej.

 

Zachwyt nad pięknem domu Bożego, wprowadzający nas w świadome uczestnictwo w tajemnicy zbawienia, pobrzmiewał również w niekończących się pytaniach i świadectwach kierowanych do ks. Andrzeja na zakończenie rekolekcji – mamy nadzieję, że Duch Święty zachowa w naszych sercach już na zawsze to uznanie znaczenia sztuki celebracji, która służy prawdzie misterium paschalnego.

 

 

 

 

13 - 15 września 2024 r.
Arcybiskupie Wyższe Seminarium Duchowne w Szczecinie

 

 

Zapraszamy na rekolekcje liturgiczne

 

Dajmy się poprowadzić w odkrycie piękna i prawdy chrześcijańskiej celebracji oraz potrzeby autentycznej formacji liturgicznej. Do której jak pisał ostatnio papież – jest zaproszony każdy bez wyjątku.

 

Podczas tych dni chcemy szczególnie uznać znaczenie sztuki celebracji, która służy prawdzie misterium paschalnego i przyczynia się do głębszego uczestnictwa wszystkich ochrzczonych, każdego zgodnie ze specyfiką jego powołania.

 

Liturgia oddaje chwałę Bogu, bo w niej możemy tu, na ziemi, widzieć Boga i ożywiać się Jego Paschą.

Spotkać Zmartwychwstałego.

 

Jak powrócić do umiejętności odczytywania symboli, aby móc nimi żyć? – pyta papież.

Nie gwarantuje to pełnego zaangażowania człowieka, bez odpowiedniego sposobu stawienia się wobec języka celebracji. Lektura symboliczna nie jest kwestią intelektualnej wiedzy, lecz doświadczeniem życiowym.  Musimy przyjąć nowe spojrzenie, pełne szacunku i wdzięczności, wobec symboli liturgicznych. Każdy z nich jest jednocześnie potężny i kruchy. Jeśli nie jest szanowany, traci siłę i znaczenie.

 

Te rekolekcje będą inne niż dotychczas, gdyż dotykać będą również samej przestrzeni celebrowanej liturgii.

Poprowadzi je dla nas ks. dr Andrzej Krzystek, pełniący urząd ceremoniarza pontyfikalnego archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej.

Przyłącz się do nas, aby razem odkrywać głębsze znaczenie liturgii i uczestniczyć w jej celebracji jako świadomi uczestnicy Tajemnicy zbawienia.

Zgłoszenia zakończone

wszelkie szczegółowe informacje można uzyskać pisząc na adres: Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.

 

 

Ks. kan. dr Andrzej Krzystek - prezbiter archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej, doktor nauk teologicznych w zakresie liturgiki.

Od 1991 jest wykładowcą liturgiki w Arcybiskupim Wyższym Seminarium Duchownym w Szczecinie, od 1998 roku adiunktem w Zakładzie Teologii Praktycznej, a następnie Zakładzie Liturgiki i Homiletyki Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 2000 roku został pełnomocnikiem arcybiskupa Zygmunta Kamińskiego Metropolity Szczecińsko-Kamieńskiego ds. utworzenia i organizacji Wydziału Teologicznego na Uniwersytecie Szczecińskim, który powołano do istnienia w 2003 roku. W latach 2003-2012 był prodziekanem ds. studenckich. Od powstania wydziału adiunktem w Katedrze Teologii Pastoralnej, Liturgiki i Homiletyki, a obecnie w Katedrze Teologii Praktycznej. Jest Kustoszem Kapituły Katedralnej w Szczecinie. Pełni urząd ceremoniarza pontyfikalnego archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej.

 

 

plan rekolekcji

 

PIĄTEK

 

16.30 zjazd

17.15 wprowadzenie do rekolekcji

17.30 przygotowanie do liturgii (1/2)

18.15 Eucharystia z nieszporami

19.45 kolacja

20.30 przygotowanie do sobotniej liturgii

 

21.15 Apel

konferencja

Kompleta

 

SOBOTA

 

8.00    jutrznia z godziną czytań

8.45 śniadanie

10.00 modlitwa przedpołudniowa

konferencja

11.30 przygotowanie do Eucharystii

11.45 Eucharystia

 

15.30 konferencja

17.00 przygotowanie do niedzielnej liturgii (dla śpiewających)

18.00 kolacja

18.45 przygotowanie do nieszporów

19.00 uroczyste nieszpory

Adoracja i czas na sakrament pokuty i pojednania do około 21.30

 

 

NIEDZIELA

 

7.00 jutrznia z godziną czytań

8.00 śniadanie 

9.30 konferencja

10.15 Adoracja Najświętszego Sakramentu

 

10.45 przygotowanie do Eucharystii (1/2h)

11.30 Eucharystia

podsumowanie rekolekcji

 

14.00  obiad

zakończenie